Trong thời gian gần đây, các doanh nghiệp trong nước đều rất quan tâm đến Hệ thống điều hành sản xuất MES. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng đã hiểu rõ về hệ thống này. Dưới đây là 10 điều doanh nghiệp cần phải biết về Hệ thống điều hành sản xuất MES.
1. Hệ thống điều hành sản xuất MES là gì?
MES (Manufacturing Execution System – Hệ thống điều hành sản xuất) là một hệ thống sản xuất tích hợp tập trung vào giám sát sàn, kiểm soát, hậu cần, theo dõi lịch sử và quản lý chất lượng sản phẩm theo thời gian thực với mục tiêu nâng cao năng suất và hiệu quả kinh doanh. MES cung cấp thông tin hữu ích để tối ưu hóa sản xuất và theo dõi tất cả dữ liệu sản xuất ngay tại thời điểm hoạt động. Là một hệ thống thông tin tích hợp chuẩn, MES không chỉ phục vụ như một trung tâm thông tin giữa các hệ thống doanh nghiệp khác nhau (ERP, QMS, EAM, SCM, và Tự động hóa), mà còn quản lý và tối ưu hóa các hoạt động, quá trình sản xuất của nhà máy hàng ngày.
2. Lợi ích khi sử dụng Hệ thống điều hành sản xuất MES
Hệ thống điều hành sản xuất MES mang lại rất nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp sản xuất trong việc quản lý và điều hành hệ thống của mình. Thứ nhất, MES giúp cho các doanh nghiệp đánh giá được tình hình sử dụng của một thiết bị cụ thể trong bộ máy sản xuất. Thông qua đó, doanh nghiệp có thể cân đối lại việc sử dụng các thiết bị sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Thứ hai, hệ thống điều hành sản xuất MES cho phép nhà quản lý đo lường được tình hình sử dụng thiết bị. Nhờ các dữ liệu phần mềm cung cấp, các doanh nghiệp có thể điều chỉnh chi phí sản xuất theo đơn đặt hàng (job costing/price) nhằm tăng hay giảm cường độ khai thác cho thiết bị đó. Thứ ba, hệ thống điều hành sản xuất MES giúp ghi chép và lưu dữ liệu tốt hơn.
3. Cấu trúc chính của hệ thống điều hành sản xuất MES?
Hệ thống điều hành sản xuất MES gồm bốn phân cấp chính: cổng thông tin dữ liệu (thường được lưu trữ trên web), bộ phận quản lý chiến lược của doanh nghiệp, bộ phận xử lý dữ liệu và bộ phận điều hành sản xuất. Thông thường những bộ phận làm việc một cách có hệ thống bắt đầu từ việc lấy thông tin, dữ liệu từ cổng thông tin rồi qua các hệ thống xử lý dữ liệu phân cấp để đưa ra được các quyết định sản xuất phù hợp với tình trạng nguồn lực trong nhà máy. Việc này sẽ giúp giảm chi phí hoạt động mà vẫn đảm bảo được chất lượng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.
Chức năng của MES theo ISA-95
ISA-95 đã xác định các chức năng sau đây tạo thành một MES (Hệ thống thực thi sản xuất). Mỗi trong số chúng được liên kết với một biểu mẫu mô tả cách chức năng được đặt trong Hệ thống thực thi sản xuất (MES) và chi tiết các tác vụ chính.
- Lập kế hoạch sản xuất
- Quản lý nguồn lực sản xuất
- Phân phối và quản lý order
- Theo dõi và truy xuất nguồn gốc
- Quản lý định nghĩa và công thức sản phẩm
- Thu thập dữ liệu và Data Historian
- Thực hiện sản xuất
- Phân tích hiệu suất
Bảng chức năng của MES (Hệ thống thực thi sản xuất)
| tính năng | phạm vi |
| Phân bổ nguồn lực | Cung cấp các tài nguyên lịch sử chi tiết như máy móc, công cụ, lao động, tài liệu, v.v. để chúng có sẵn để tham gia vào quá trình sản xuất. |
| Lập kế hoạch hoạt động | Cung cấp tối ưu hóa quy trình làm việc dựa trên các ưu tiên, thuộc tính và đặc điểm liên quan đến đơn vị sản xuất được chỉ định. |
| Gửi đơn vị sản xuất | Quản lý dòng chảy của các đơn vị sản xuất bằng các đơn đặt hàng sản xuất (OF). |
| Kiểm soát tài liệu | Tổ chức các tài liệu được lưu giữ trong đơn vị sản xuất, chẳng hạn như hướng dẫn công việc, công thức sản xuất, bản vẽ, quy trình vận hành tiêu chuẩn, thông báo về những thay đổi trong kỹ thuật sản phẩm … |
| Thu thập và thu thập dữ liệu | Dữ liệu sản xuất liên quan đến quy trình có thể được thu thập từ cấp Hội thảo bằng tay hoặc tự động. |
| Quản lý công việc | Cung cấp thông tin cần thiết để định lượng và lập trình lao động trực tiếp và gián tiếp trực tiếp và gián tiếp được phân bổ cho từng quy trình sản xuất. |
| Quản lý chất lượng | Cung cấp phân tích thời gian thực về các biện pháp quan trọng của quy trình sản xuất để đảm bảo rằng chúng đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng được chỉ định và nếu không tạo ra sự điều chỉnh. |
| Quy trình quản lý | Giám sát quá trình sản xuất để giúp người vận hành dễ dàng đưa ra quyết định về nó và sửa lỗi trong thời gian thực. |
| Quản lý bảo trì | Tổ chức các hoạt động để đảm bảo rằng các thiết bị và công cụ liên quan đến đơn vị sản xuất đang hoạt động tốt. |
| Theo dõi sản phẩm | Cung cấp một cách để biết bất cứ lúc nào trạng thái của tất cả các yếu tố liên quan đến quá trình sản xuất. Những tài liệu này thường được lưu giữ trong các ghi chép lịch sử để phân tích sau này. |
| Phân tích hiệu suất | Cho phép phân tích so sánh các phương tiện sản xuất cần thiết và sự khác biệt về hiệu quả sản xuất theo thời gian. Kiểm soát quá trình thống kê là một công cụ thiết yếu ở giai đoạn này. |
4. Hệ thống điều hành sản xuất MES có khả năng phân bổ nguồn lực cho doanh nghiệp.
Với khả năng lưu trữ dữ liệu về tài nguyên sản xuất lớn, các hệ thống điều hành sản xuất MES có thể dựa vào những thông tin này và đưa ra chiến lược phân bổ nguồn lực. Từ những thông tin về nhà xưởng như EQ, công cụ, nhà cung cấp,…v.v, MES giúp quản lý trạng thái của tất cả các dây chuyền sản xuất, thiết bị, nắm bắt được vòng đời của công cụ và thiết bị thông qua việc phân tích. Mỗi một quyết định phân bổ nguồn của được đưa ra từ hệ thống điều hành sản xuất MES đều có tính chính xác rất cao.
5. Hệ thống điều hành sản xuất MES giúp doanh nghiệp quản lý quá trình bảo trì máy móc
Do nắm được thông tin về tình trạng máy móc nên hệ thống điều hành sản xuất MES có khả năng quản lý được lịch trình bảo trì máy móc một cách chính xác. Đặc biệt, với những doanh nghiệp có số lượng lên tới hàng trăm máy các loại, việc quản lý lịch trình là cực kì khó khăn và trong nhiều trường hợp, nhiều máy móc bị quá thời gian bảo trì. Việc ứng dụng hệ thống điều hành sản xuất MES sẽ giúp khắc phục tình trạng này, nhất là khi các doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất.
6. Hệ thống điều hành sản xuất MES thu thập dữ liệu đầy đủ và nhanh chóng
Khả năng lưu trữ thông tin lớn với các công nghệ đám mây, hệ thống điều hành sản xuất MES thu thập lại từng dữ liệu hoạt động trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Các dữ liệu thu thập được sẽ được công cụ Spec Check kiểm trả sắp xếp và lưu lại trong bộ nhớ hệ điều hành. Đây là một trong những ưu thế mà chỉ hệ thống điều hành sản xuất như MES mới có thể thực hiện được, còn các các quản lý sản xuất thủ công thông thường đều không đáp ứng được.
7. Hệ thống điều hành sản xuất MES kiểm soát tốt quy trình thống kê
Quy trình thống kê trong quá trình sản xuất của các doanh nghiệp là vô cùng quan trọng bởi thống kê sẽ giúp doanh nghiệp nhận ra những thiếu sót hoặc vấn đề để kịp thời xử lý. Các hệ thống thực thi sản xuất – MES đa số điều được trang bị các chức năng như: biểu đồ trực tuyến, Xbar-R, Xbar-S, XRS, P, Pn, C, U, Zbar-S, Delta-S và các phép tính toán các giới hạn của quy trình sản xuất. Thông qua những thông tin này, chỉ trong thời gian ngắn, MES có thể tìm ra những vấn đề mà các doanh nghiệp đang gặp phải và giải pháp cho chúng.
8. Hệ thống điều hành sản xuất MES giúp cập nhật báo cáo thường xuyên trên kho dữ liệu trực tuyến.
Việc sử dụng các nguồn lưu trữ dữ liệu điện toán đám mây, hệ thống điều hành sản xuất MES thường xuyên cập nhật các báo cáo lên các một kho dữ liệu trực tuyến. Điều này giúp tránh được tình trạng mất dữ liệu trong một số trường hợp và có thể back up dữ liệu ngay khi cần. Những báo cáo thường xuyên và liên tục này sẽ giúp cho các chủ doanh nghiệp nắm bắt được tình hình sản xuất hiện tại của công ty. Xét về lâu dài, những thông tin này cũng giúp cho doanh nghiệp theo dõi được quá trình phát triển của nhà máy một cách sát sao và chính xác về mặt thời gian.
9. Hệ thống điều hành sản xuất MES phân tích được hiệu suất công việc.
Nhờ khả năng lưu trữ từng hoạt động một trong quá trình sản xuất, hệ thống điều hành sản xuất MES có một nguồn thông tin rất lớn về hiệu suất công việc của nhà máy. Thông thường, nếu không có MES, việc đo lường, phân tích hiệu suất công việc của nhà máy là vô cùng khó khăn hoặc không chính xác do số liệu thường không đầy đủ. Phân tích được hiệu suất công việc sẽ giúp các nhà quản lý nắm bắt được tình hình sản xuất của nhà máy, từ đó đưa nhưng chiến lược cần thiết trong hoạt động sản xuất.
10. Hệ thống điều hành sản xuất MES loại bỏ những dữ liệu không cần thiết.
Các doanh nghiệp quản lý điều hành sản xuất theo phương pháp thủ công thường lưu lại nhiều dữ liệu thừa hoặc không cần thiết, khiến cho bộ lưu trữ dữ liệu dễ bị quá tải. Với khả năng phân tích tối ưu, hệ thống điều hành sản xuất MES phân biệt được những dư liệu nào là không cần thiết, xếp chúng vào một nhóm dưới dạng nén. Trong trường hợp doanh nghiệp vẫn cần sử dụng những thông tin này vẫn hoàn toàn có thể tái sử dụng lại.
